شمخال دره ای به زیبایی بهشت
در میان خنکای این دره زیبا، نوای گوشنواز آب، نسیم دل انگیز برخاسته از عطر درختان سر به فلک کشیده سپیدار در تلاقی آب و باد روح را می نوازد، درون را آرامش می بخشد و چشم ها را می شوید. همه چیز برق و جلای دیگری دارد پاها در خنکای آب جاری در میان صخره ها، لذتی وصف ناشدنی به وجود آدمی می دمد. این خنکا در اوج گرما عطش را فرو می نشاند و خستگی را از تن برون می کند، گویی آبشارها آهنگ زندگی را در گوش نجوا می کنند و صدای پای آب با صدای پای تو در هم می آمیزد نوای دل انگیزی را ساز می کند که در هیچ سازی نمی توان یافت.
اینجا شمخال دره ای به زیبایی بهشت بر روی زمین است جایی بکر که هنوز دستخوش تغییرات زیادی نشده است. این دره و روستای زیبای آن در در فاصله سه کیلومتری جنوب شهر باجگیران و 65 کیلومتری شمال غربی قوچان واقع شده است. رود فصلی جاری در مسیر در تمام مسیر همراهی مان می کند هر چند در آغاز راه چندان عمق و آبی نداشت اما هر چه جلوتر می رویم به یمن وجود چشمه سارها زیبای مسیر و آبشارهای جاری از اطراف صخره پر آب تر و جذاب تر می شود در عین آنکه بر زلالیت و شفافیت آن هم افزوده می شود.
دیواره های عظیم و پر صلابت صخره ای اطراف چونان دژی رودخانه را در خود گرفته و در عین صلابت با سبزی سبزه و روشنی آب در آمیخته و جلوه ای زیبا و رنگی از آثار گذر زمان چون شکست ها و تخلخلها را بر دیوارها می توان دید. زیارت امام زاده باء در نزدیکی روستای دربادام از رسوم ویژه مردم دره شمخال است که هر هفته به زیارت این امام زاده می روند و همچنین دختران دم بخت و زنان نازا نیز برای رسیدن به آرزوهای خود ضمن نیایش و دعا از زیر صخره ای در کنار امام زاده عبور می کنند.
عطر درختان گردوی در آغاز مسیر با بوی خوش نم و رطوبت دیواره های سنگی عطر زندگی را همه جا پراکنده و هر چه پیش می روی بر تعداد بوته های تمشک وحشی کمای، موسیر، آنوخ، چریش (نوعی سبزی که در نان محلی استفاده می شود)، گون، درختچه های زرک وحشی و هزار و یک گیاه دارویی که برای مردم منطقه آشنایی دیرین اند بیشتر می شود. این شکوه،زیبائی، صفا و تنهائی نوعی افسون گری در خود دارد که چشم هر بیننده را افسون و در خود محو می کند. ای کاش بشر هرگز بر این پدیده ها و طبیعت زیبای بکر پا نگذارد و اگر گذاشت فقط از آن لذت برد نه آنکه تیغی شود و آن را بخلد و به مرور ویران و تباه کند.
