شمخال، روستایی از توابع بخش باجگیران شهرستان قوچان است. شمخال نام یک نوع تفنگ قدیمی و دست ساز به زبان کردی کرمانجی بوده است. کردی کرمانجی ضرب المثلی به این مضمون دارد که «مگر تیر شمخال به تو خورده است». این ضرب المثل برای افرادی به کار می رود که در واکنش به یک اتفاق نه چندان مهم، گریه و ناله بسیار سر می دهند.
Mege Gulla Semxale lite ketiye - مه گه گللا شمخال له ته که تی یه (زبان کرمانجی)
دره شمخال نزدیک شهر مرزی باجگیران در کناره شمال شرقی ایران و در نزدیکی کشور ترکمنستان واقع شده است. شروع حرکت از روستای شمخال در نزدیکی باجگیران است. طول دره شمخال از نقطه شروع در روستای شمخال تا انتهای دره در روستای درونگر 42 کیلومتر است. ارتفاع دیواره 2 طرف دره در بلندترین نقاط تا 200 متر هم برآورد شده است. این روستا در دهستان دولتخانه قرار دارد و بر اساس سرشماری سال 1385 جمعیت آن 164نفر (44خانوار) بوده است.
دره
شمخال به طول 18 کیلومتر، از روستای شمخال در کیلومتر 70 جاده قوچان به باجگیران آغاز می شود و به اراضی درونگر در جاده قوچان به
درگز ختم می شود. چشمه های ابتدای دره، رودخانه ای را می سازند که شالیزارهای درونگر را سیراب می کند. دره شمخال با دیواره های بلند و عرض کم، طبیعتی بی نظیر دارد.
چشمه سارهای متعدد، آبشارهای زیبا، درختان سر به فلک کشیده، آب زلال، دیواره دالان ها، حمام های عظیم و پرصلابت صخره ای تنها بخشی از جذابیت های این دره است. غارگونه ها بسیارند و وصف ناپذیر. خنکای دره، نوای گوش نواز آب و نسیم دل انگیز، روح را می نوازد، درون را آرام و چشم ها را خیره می کند. این شکوه، زیبایی و صلابت، افسون گری طبیعت با روح است. باید خود را رها کرد، توهمی در کار نیست، خود حقیقت است.
دره از درون
پارک ملی تندوره به پیش می رود از این جا به بعد دره شمخال کمی باز می شود و رود درونگر شکل می گیرد. رود درونگر با حجم آب زیاد به سمت روستای محمدتقی بیگ و شهرستان درگز سرازیر می شود، وقتی دره پایان می یابد به ناگاه دشتی وسیع جلوی چشمان مان خودنمایی می کند. اینک همان آب که تا لحظاتی پیش، پاهایت را نوازش می داد باید باغ های میوه، یونجه زارها و شالیزارها را سیراب کند و بر لبان مردمی سخت کوش خنده بکارد. راز استقبال گرم از دره را باید در این گشاده دستی طبیعت جست و جو کرد.
پس از طی حدود 13.5کیلومتر به مکانی به نام حمام می رسیم. این جا تورفتگی عظیمی در دل دره به وجود آمده است و رد آب در بالای آن دیده می شود. چشمه ای پرآب، گوارا و خوش طعم در حمام اول دره شمخال می جوشد. در 9 کیلومتری حمام اول، حمام دوم قرار گرفته است. حمام دوم آبشاری زیبا دارد. گردو، انجیر، زردآلو، چنار، بید، سپیدار، تمشک، موسیر، آنوخ (کاکوتی)، چریش، هفشان، گون، ریخوک، زرشک، گژی (زالزالک) و صدها گیاه وحشی و دارویی دیگر از جمله پوشش های گیاهی دره زیبای شمخال هستند.
منبع: روزنامه ی خراسان - شماره انتشار 18663
قوچان برفی میشود
سلام، راستش من تصمیم دارم اگه وضع آب و هوا مساعد بود توی عید برم شمخال و داشتم اطلاعات جمع میکردم که وبلاگ شما رو دیدم، خیلی خوشم اومد که یکی اونقدر به طبیعت بها میده که برای یه مکان دیدنی وبلاگ زده، آفرین، دست مریزاد